Als onze samenlevingen tegenwoordig genieten van nieuwe, meer diverse en positieve voorstellingen, blijft onze populaire cultuur zeer sterk doordrenkt van ideeën die indruisen tegen de vrijheden van iedereen.
Hoeveel films, series, liedjes en boeken prijzen nog steeds fusionele paren waarin jaloezie en controle over de ander worden gepresenteerd als bewijs van pure liefde ?
Wanneer het beheersen van de ander als 'romantisch' wordt beschouwd
In de You-serie, die op Netflix verscheen, gebruikt Joe verschillende technieken met betrekking tot (cyber) huiselijk geweld: hij bespioneert de telefoon van Beck, hij geoloceert hem, zoekt zijn computer ...
Zelfs de jonge actrice Millie Bobby Brown is gestruikeld over de verkrachtingscultuur. In januari 2021 verdedigde ze het personage Joe, zoals Mymy tegen mademoisell zei: “Hij is niet eng, hij is verliefd! ". Op 14-jarige leeftijd is Millie Bobby Brown helaas ondergedompeld in een samenleving die dit soort relaties waardeert.
Als je een atypisch personage uitbeeldt met wie je je moeilijk kunt identificeren, aarzel dan niet om andere werken te 'belonen' met giftig gedrag. Beschuldigd van het bagatelliseren van de controle binnen het paar, stond de film Passengers bij de release in het middelpunt van een controverse.
Het personage van Jennifer Lawrence, ondergedompeld in een slaap van 120 jaar voor een ruimtereis, wordt met geweld gewekt door een man verteerd door eenzaamheid, en veroordeelt haar tot zijn dood tot verslaving.
Deze voorbeelden uit de populaire cultuur vormen daarop geen uitzondering. De kijk op controle bij het paar moet worden veranderd, en dit kan een ander bewustzijn van de kwestie van cyberviolentie inhouden.
Het is een kwestie van het normaliseren van het giftige gedrag dat mannen en vrouwen in hun relaties kunnen volhouden onder het mom van 'liefde' : jaloezie, toezicht, vraag naar rekeningen, isolatie van de sociale kring ...
De vereniging En avant tout (s) kwam vorig jaar met 2500 studenten tussen op het gebied van emotionele en seksuele opvoeding. De oprichter Ynaée Benaben noemt voor Mademoisell de remmen die in het veld zijn aangetroffen - wat verklaart waarom dit bewustzijn moeilijk tot mentaliteitsveranderingen kan leiden.
Zelfs als de wet de instellingen verplicht om momenten van dialoog te organiseren, zijn ze allemaal op zoek naar financiële en praktische middelen om kwesties van seksualiteit aan te pakken in een vorm van transversaliteit. Bij sommige kunnen alleen verenigingen worden betrokken wanneer een incident wordt gedetecteerd.
Geconfronteerd met een geval van wraakporno, weet het onderwijzend personeel niet altijd hoe ze de vraag moeten aanpakken: hoe praten over seksualiteit zonder schaamte met studenten, zonder ooit een trainingsmodule te hebben gevolgd? Omdat het raakt aan seksualiteit, een intiem onderwerp, is discussie vaak erg taboe.
Soms worden volwassenen geconfronteerd met nieuwe praktijken die ze niet persoonlijk hebben meegemaakt, ook al vinden we dat er geen leeftijd is waarop ze cyberviolentie kunnen verdragen.
Hun eerste reactie is om modules te maken over de gevaren van internet, om meisjes uit te leggen waarom ze niet naakt mogen zijn, zonder te twijfelen aan het feit dat jongens geen intieme foto's hoeven te delen.
Scholen zijn opgelucht als een vereniging hen kan helpen bij het bedenken van langetermijnmodules met praktische toepassingen, en niet alleen een historische kijk . Jonge mensen moeten de ruimte hebben om zichzelf in vraag te stellen, we moeten een gunstig ecosysteem creëren om jaloezie te de-trivialiseren, het controlerende gedrag van de ander de-romantiseren .
En dit onderwijs betreft iedereen: de docenten die we ontmoeten, de pionnen, de studenten, iedereen beseft dat we in een goed ingeburgerd systeem zitten.
Om de jongere generatie op te voeden, moeten we ook volwassenen opleiden. Wat heeft het voor zin om uren module met een klas te doen als een pion tijdens de pauze tegen een geplaagde leerling roept: "je moest je gewoon zo kleden"?
Leraren kunnen manoeuvreerruimte hebben, maar het ontbreekt hen aan de middelen, instrumenten en training.
De manier waarop romantische en seksuele relaties worden uitgebeeld, is verre van beperkt tot speeltuinen en tienerromantiek, maar is een van de kernpunten van het probleem van gendergerelateerd geweld. En ons digitale gebruik wordt niet gespaard.
Aangezien smartphones geleidelijk verlengstukken van ons leven zijn geworden, worden ze ook steeds meer afgeleid van hun primaire doel, namelijk het beheersen van het leven van vrouwen.
Het onderwerp echtelijke cyberviolentie begint ruimte in te nemen, en met een goede reden: ze worden beter geïdentificeerd, ze zijn helaas ook steeds talrijker.
In 2021 concludeerde een onderzoek - de eerste in zijn soort - onder 302 vrouwelijke slachtoffers van huiselijk geweld en geleid door het Hubertine Auclert Center dat 9 op de 10 vrouwelijke slachtoffers van huiselijk geweld ook een vorm van cybercontrole ervoeren .
Een toename van 51% in de installatie van spyware tijdens insluiting
Dit is wat een recente studie, onthuld op 8 juli 2021 door het bedrijf gespecialiseerd in antivirussoftware Avast, bevestigd door te onthullen dat tussen maart en juni 2021 (d.w.z. tijdens insluiting) de installatie van spyware over de hele wereld met 51% gestegen.
Screenshot van Avast-blog - 28-07-2020
Een onderzoek door Figaro beoordeelt de eenvoud van het installeren van deze programma's:
Om ze te laten werken, hoeft u slechts een paar minuten toegang te hebben tot de telefoon van uw slachtoffer om ze discreet te downloaden. Volledig onzichtbaar leggen ze dan bijna alle gegevens op de smartphone vast. Van deze software vallen twee categorieën op: stalkerware en toepassingen voor ouderlijk toezicht.
Deze worden gepresenteerd als eenvoudige hulpmiddelen om de veiligheid in huis te verbeteren. Maar in feite worden ze vaak misleid voor gebruik binnen het paar.
Tegen 2021 erkenden leidinggevenden van mSpy, een van de populairste apps voor ouderlijk toezicht, dat ongeveer de helft van hun klanten hun software gebruikte om hun partner te controleren . Velen van hen zijn slechts een klik verwijderd, direct beschikbaar in app-winkels.
Mensen die dit soort software op de smartphones van hun partners installeren, worden gemotiveerd door de behoefte om te weten wat hun wederhelft ervaart, wie ze zien, wat ze doen. Daarbij oefenen ze controle uit en creëren ze een fenomeen van controle dat verre van triviaal is.
En avant tout (s) biedt een chat aan voor jonge vrouwelijke slachtoffers van geweld binnen een koppel en grijpt in op scholen.
Ynaée Benaben legt aan Mademoisell uit:
Tijdens de lockdown zagen we veel telefoon- en computercontrole. Terwijl vrouwen aan het telewerken waren, hadden hun mannen toegang tot hun werkcomputers en sommigen voerden codes in, dus moesten ze hen om toegang vragen om deze te gebruiken.
Maar cyberruimten zijn ook een geweldige manier geweest om hulp te krijgen . Omdat telewerken soms via video plaatsvond, waren collega's getuige en begrepen dat er geweld was. Ze namen contact met ons op om gecodeerde manieren te vinden om slachtoffers op de hoogte te stellen en hen hulp te bieden. Deze tools werden gecontroleerd, maar het waren ook mogelijke ontsnappingsruimtes.
Sommige vrouwen die niet durfden te bellen, vonden ons via de schriftelijke chat, waardoor we hen konden vergezellen naar verenigingen of de 3919 (het regeringsnummer tegen geweld tegen vrouwen, nota van de redacteur).
Tijdens de opsluitingsperiode, vanwege de toename van de openingstijden (de chat is 7 dagen per week geopend in april) en het onvermogen voor sommige vrouwen om 3919 te bellen of naar ruimtes te gaan van hun woord is het gebruik van chat op commentonsaime.fr met 775% gestegen .
Huwelijkse cyberviolentie, een reeks "alledaagse" praktijken
In de documentaire TRACKED van journalist Marine Périn, gepubliceerd op YouTube in januari 2021, vertellen verschillende vrouwen onder controle over hun dagelijks leven.
Voormalige stalkers getuigen ook, leggen hun motivaties uit en stellen hun denksysteem in vraag.
In een onderzoek van Numerama over echtelijke cyberviolentie levert een jonge vrouw een redelijk representatieve anekdote op van dit nog steeds slecht geïdentificeerde dagelijkse geweld:
Geweld is niet altijd gemakkelijk te identificeren. Céline * heeft er twee keer last van gehad. De eerste keer was ze 19. Ze is dan met haar vriend in het zuiden van Frankrijk op vakantie. Haar beste vriendin komt niet ver daar langs en biedt aan om iets te drinken. Probleem: deze vriend is bij Celine's ex-vriend. Ze kunnen het goed met elkaar vinden, er is geen dubbelzinnigheid meer ... maar omdat haar vriend op dat moment "ultra-jaloers" is tot het punt dat ze de behoefte voelt om zichzelf te beschermen, liegt de jonge vrouw liever over zijn aanwezigheid. .
Als ze om drie uur terugkomt van de avond, is ze ontgoocheld. “Ik wachtte op mijn vriend in een stortregen, pas daarna begreep ik dat hij het expres had gedaan (niet om me te komen halen) om me te straffen. Hij reed me terug in de auto en gooide me twee dagen lang in mijn gezicht ”, herinnert Céline zich. Door "de wormen uit zijn hoofd te trekken", begreep ze eindelijk dat hij had gezien hoe ze haar code op haar iPhone typte. Hij had de cijfers onthouden en ze gebruikt om zonder haar toestemming naar zijn teksten te kijken. Hij begreep dat ze tegen hem had gelogen over uitgaan met haar beste vriendin. 'Hij heeft me daarom wekenlang bedorven', zei het slachtoffer.
Parce que la désignation des cyberviolences est encore assez récente, les associations et professionnelles qui accompagnent les victimes peinent à sensibiliser le grand public. Et alors que le parcours des plaintes pour violences conjugales est encore compliqué, celui pour cyberviolences ajoute un niveau de complexité.
Les personnes victimes de cyberviolences peuvent, certes, prouver le harcèlement par la multitude des messages ou appels reçus ou l’installation d’une application espionne. Mais les plaintes aboutissent très rarement, comme l’explique la présidente du Centre Hubertine Auclert, Marie Pierre Badré :
« Dans l’enquête que nous avons réalisée en 2021, nous nous sommes rendu compte que très peu de femmes déposaient plainte pour des cyberviolences au sein du couple. Et pour celles qui décidaient de le faire, 23% de leurs plaintes étaient classées sans suite et 50% restaient sans réponse. La loi, c’est bien mais il faut qu’elle soit appliquée et que le reste du système judiciaire suive. »
Le cybercontrôle, une infraction plus fermement condamnée
Le rapport alarmant du Centre Hubertine Auclert et les débats publics autour des cyberviolences conjugales ont enjoint le gouvernement à se pencher sur la question. La proposition de loi adoptée au Sénat ce 21 juillet comprenait notamment un volet dédié à cette problématique.
Les partenaires qui contrôlent les messages envoyés et reçus, installent des logiciels espions, suivent la géolocalisation de leur conjoint ou harcèlent par texto ou appel seront désormais plus durement punis.
Selon la loi, lorsque la localisation d’une personne est captée, enregistrée ou transmise sans son consentement, le ou la partenaire risque jusqu’à deux ans d’emprisonnement et 60 000€ d’amende (au lieu d’un an et 45 000€ d’amende actuellement).
Mais un problème demeure : comment faire prendre conscience aux personnes qu’elles subissent ou exercent du cybercontrôle et que ce n’est pas normal, dans une société où certains actes liberticides sont présentés comme des moves romantiques ?
Alors qu’à l’automne prochain, les députés débattront d’un projet de loi autour du droit effectif à l’avortement et en faveur d’une meilleure éducation sexuelle, il est temps de se demander : quand donnerons-nous les moyens sur le terrain à une réelle éducation affective qui permettrait d’apprendre à vivre ensemble sans s’enfermer ni se contrôler ?
