Volgend jaar wordt Luxor 100 jaar oud.
Oude bioscopen en hun uitstraling
100 jaar feesten - wist je dat het vroeger een nachtclub was? - en geweldige programma's op de hoek van de Boulevard de la Chapelle en de Boulevard Magenta, waar de best geïnformeerde bioscoopbezoekers nu de schouders onder neofieten hebben.
Onder de Egyptische gewelven die over Barbès hangen, leven passies en verhalen rustig.
Persoonlijk vind ik dat de bioscopen spelen voor een deel van het plezier dat tijdens een sessie wordt gevoeld.
Er zit iets in hun muren, in hun geur, in het verval van hun fluwelen fauteuils, wat een volledige onderdompeling in een werk aanmoedigt, vind ik.
De verhalen drongen de plaatsen zo door dat ze de emoties van de toeschouwers verhoogden.
Tot het punt dat de mijne op zaterdagmiddag, om 16.30 uur, toen ik terugkeerde naar Luxor na 2 jaar zonder hem te bezoeken, naar 1917 terugkeerde.
1917, waar gaat het over?
In 1917, midden in de Eerste Wereldoorlog, stonden Schofield en Blake, twee Britse korporaals, op het punt een zelfmoordmissie te volbrengen.
Ze moeten een bloedbad voorkomen door andere soldaten te waarschuwen dat de Duitsers een val voor hen hebben uitgezet, en beginnen aan een hectische race tegen de tijd en de dood. Ras waarvan ze denken dat ze nooit meer levend zullen terugkomen.
Dit opent de langste uren van hun leven, waarbij elke minuut telt en fataal kan zijn.
1917 is een bajonetslag in het midden waarvan het moeilijk is om zonder nawerking en met rustige adem naar buiten te komen.
1917, mijn favoriete film voor een hele lange tijd
De uitreiking van de Oscars in 2021 vindt plaats op 9 februari in Los Angeles, en dit jaar vond ik maar een paar genomineerden leuk.
Alleen Parasite en Les Misérables, alle categorieën gecombineerd, waren er in 2021 in geslaagd me echt uit mijn cinematografische en sociale comfortzone te halen.
Maar dat was voordat ik 1917 zag, wat naar mijn mening de anderen overtreft in ritmisch en filmisch oogpunt.
1917 is de enige speelfilm in competitie die me zonder onderbreking deed beven en de bal gedurende 1u50 in mijn buik plaatste.
Ik werd vanaf de eerste minuut gegrepen om het plot nooit meer te verlaten, dat eindigt zoals het begon en een mooie lus tekende.
Waarom 1917 zien?
1917 begint met het jeugdige gezicht van soldaat Schofield in volle rust.
Een kortstondige gemoedsrust aangezien hij en zijn vriend snel op een quasi-zelfmoordmissie moeten gaan.
Een missie waarvan je het gevoel zult hebben dat je jezelf leidt, lieve lezer, als je dit 10-voudige Oscar-genomineerde meesterwerk een kans geeft.
Houd je meestal niet van oorlogsfilms?
Weet dat 1917 veel meer is dan een film over de gruwel van de loopgraven. Daarom zou u er een deel van uw tijd aan moeten besteden.
1917, gefilmd als een enkele reeksopname
Als deze technische term u volledig onbekend is, weet dan dat een reeksopname een afstandsschot is die geen bezuinigingen bevat.
Het wordt in één keer gefilmd, wat zorgt voor continuïteit van het verhaal en een prachtige onderdompeling in het hart van de actie.
Dit is een van de wapenfeiten van 1917 en een van de sterkste marketingelementen: het is gefilmd als een enkele reeksopname.
In werkelijkheid is het een valse reeksopname, omdat het op verschillende momenten mogelijk is om sneden en speciale effecten te detecteren.
Maar hoe dan ook, de close-ups waaruit de hele film bestaat, blijven indrukwekkend.
Veel regisseurs hebben deze techniek uitgeprobeerd, zoals Alfred Hitchcock in La Corde, een film die vaak als voorbeeld dient voor jonge filmmakers.
Behalve dat van alle speelfilms die in reeksopnames zijn opgenomen die ik heb gezien, heeft 1917 iets overtuigender: het is een verdomde oorlogsfilm.
Dus het explodeert, het vecht, het valt, het pakt op en het sterft. Met andere woorden, de beperkingen van choreografie zijn aanzienlijk.
En hier wordt alles beheerst, precies, tot het punt dat het moeilijk is om de projectie te verlaten zonder meteen de making-of te willen zien om te begrijpen hoe alles in elkaar is gezet.
Als een kijker die een beetje een filmfanaat is ongetwijfeld de speciale effecten heeft opgemerkt, is het mogelijk om voor een neofiet niets te zien.
En niet voor niets is regisseur Sam Mendes geen onbekende voor de camera.
Vanaf zijn eerste film (American Beauty) ontving de filmmaker maar liefst 5 Oscars, waaronder die van de beste regisseur en die van de beste film.
Vervolgens kreeg hij in 2021 de realisatie van twee James Bond-opus toevertrouwd: de uitstekende Skyfall en de minder succesvolle (naar mijn mening) Spectre.
In dat laatste herinner ik me bovendien dat een mooie reeksopname de sluiter opende. Kortom, Sam Mendes is gewend aan nauwgezette en ambitieuze prestaties.
1917, een verrassende cast
In de rol van korporaal Schofield was ik verrast om George MacKay te zien, van wie ik af en toe dol ben omdat hij in mooie en rustig succesvolle films speelde als The Secret of the Marrobowns, Pride en Ophelia.
Zijn kalme lucht, zijn zuivere gelaatstrekken en zijn zachte blik verleiden bij elk van zijn interventies.
Maar nooit had de kracht van zijn spel me zo opgeblazen als in 1917.
Opgericht als een zeer klassieke held vanuit cinematografisch oogpunt, treedt de 27-jarige acteur in de voetsporen van de grote mannen die de geschiedenis van oorlogsfilms hebben getekend.
Hij heeft een beetje Tom Hanks in Saving Private Ryan, een beetje Martin Sheen in Apocalypse Now, en veel Kirk Douglas in Paths to Glory.
Naar mijn mening had hij tijdens de ceremonie van 2021 grotendeels kunnen meedingen naar de Oscar voor Beste Acteur, zijn uitvoering doet denken aan Leonardo DiCaprio in The Revenant.
Ik hoop dat ik wraak moet nemen.
Aan zijn zijde is Dean-Charles Chapman ook perfect, in een meer gespannen rol van Shakespeariaanse held, op weg naar een missie om zijn broer te redden.
Maar wat me echt verbaasde, is de aanwezigheid van ultra-prestigieuze bijrollen, die er alleen zijn om 2 of 3 lijnen te zwaaien.
U kunt bijvoorbeeld Benedict Cumberbatch, Colin Firth en Richard Madden een paar seconden lang niet meer vinden. Ze komen om een cast die al bovenaan staat te versterken.
1917, een "realtime" actie
1917 duurt precies 1u50 en ja dat is belangrijk. Omdat de actie in realtime moet plaatsvinden, waardoor een totale inval in de plot mogelijk is.
Zo dicht mogelijk bij de actie had ik de indruk de soldaat te vergezellen in elk van zijn avonturen, met een geweer in de hand en met gebonden keel.
Het tijdschrift Télérama spreekt in zijn recensie over 1917 als een echte Odyssee, en daar kan ik het alleen maar mee eens zijn, want 1917 wordt gezien als het grootste avontuur.
En het is vooral de illusie van echte tijd die het mogelijk maakt eraan deel te nemen.
1917, adembenemende beelden
Als de meeste media zich richten op de speciale effecten van de opnames, is wat mij nog meer verbaasde de schoonheid van fotografie.
Ik denk in het bijzonder aan een prachtige reeks, die plaatsvindt in een stadje Ecoust in vlammen op.
Rode en zwarte kus op het scherm terwijl de mannen elkaar vermoorden. Het is even subliem als gewelddadig.
1917 is meer dan een film, het is een adembenemend schouwspel dat geen verveling toelaat.
In feite geen lengte in deze effectieve fictie-realiteit waarin elke minuut, elke seconde het verhaal in horror kan veranderen.
Als 1917 niet altijd geloofwaardig is, bijvoorbeeld doordat Schofield iets te vaak aan de kogels van zijn vijanden ontsnapt, dat is niet wat ik me zal herinneren.
Wat ik me zal herinneren, en voor altijd ben ik er zeker van, is de grondigheid, het vakmanschap dat elk van de technische leden van de film tot stand heeft gebracht.
Ik zal me ook de schoonheid van de plannen herinneren, de vlammen van Ecoust, de waanzin van de mannen, de angst in Schofields ogen.
En bovenal zal ik me de heldhaftigheid van de twee korporaals herinneren, bereid om alles te doen om de hunne te redden en hun beloften na te komen.
1917, een eerbetoonfilm
1917 is niet zomaar een van de vele films voor regisseur Sam Mendes. Nee, het is een persoonlijk werk, een werk van herinnering en eerbetoon dat met talent tot stand is gebracht.
Dit verhaal werd inderdaad geïnspireerd door de verhalen die zijn grootvader Alfred, boodschapper in Vlaanderen tijdens de Eerste Wereldoorlog, hem vertelde.
Dit wordt verklaard door een paar regels eind 1917, die een laatste slag toebrengen in de harten van de reeds pijnlijke toeschouwers.
1917 is daarmee een compleet werk dat technische perfectie, emoties, esthetiek en mooie intentie samenbrengt.
Het volstaat te zeggen dat je geen excuus meer hebt, lieve lezer, om de ervaring niet te proberen.
Zelfs als je niet van oorlogsfilms houdt. Ook al is het moeilijk voor je om de gruwel recht in de ogen te kijken. Ook al heb je een afkeer van bloed
Daar wordt ook de bioscoop voor gebruikt, om je uit je comfortzone te halen.
Dus vertrouw me en ga zonder meer op zoek naar deze toekomstige Oscarwinnaar.
